COVID 19

 COVID-19 ni ugonjwa unaosababishwa na virusi vya SARS-CoV-2, ambavyo viligunduliwa kwa mara ya kwanza mwishoni mwa mwaka 2019. Ni ugonjwa wa kuambukiza ambao unaathiri zaidi mfumo wa kupumua, lakini pia unaweza kuathiri mifumo mingine ya mwili. Kuenea kwa COVID-19 ni kwa njia ya matone ya kupumua ambayo hutoka kwa mtu aliyeambukizwa kupitia kukohoa, kupiga chafya, au hata kuzungumza kwa karibu.


Nini Husababisha COVID-19?


COVID-19 husababishwa na maambukizi ya SARS-CoV-2, ambayo ni virusi vya familia ya coronaviruses. Virusi hivi huingia mwilini kupitia pua, mdomo, au macho na kushambulia seli za mfumo wa upumuaji, hasa kwenye mapafu. Mara virusi vinapoingia mwilini, huanza kuzaliana na kusababisha mwili kutoa mwitikio wa kinga.


Dalili za COVID-19:


Dalili za COVID-19 zinaweza kutofautiana kati ya mtu na mtu, na wengine wanaweza kuwa na maambukizi bila dalili yoyote. Dalili za kawaida ni pamoja na:


1. Homa au joto la mwili kupanda.



2. Kikohozi kikavu.



3. Kuchoka (uchovu wa mwili).



4. Kupoteza ladha au harufu.



5. Maumivu ya misuli au mwili.



6. Maumivu ya koo.



7. Kichwa kuuma.



8. Kuharisha au matatizo ya mfumo wa kumeng’enya chakula.



9. Pumu (kupumua kwa shida).



10. Maumivu ya kifua au hisia ya kukosa hewa.




Dalili hizi kawaida huanza kati ya siku 2 hadi 14 baada ya mtu kuambukizwa.


Sababu za Dalili:


Maambukizi kwenye mapafu: SARS-CoV-2 huathiri moja kwa moja mfumo wa upumuaji, hasa mapafu, na kusababisha dalili kama kikohozi na shida ya kupumua.


Mwitikio wa kinga ya mwili: Mwitikio wa kinga dhidi ya virusi unaweza kusababisha dalili za homa, uchovu, na maumivu ya misuli.


Shambulio kwa seli za ladha na harufu: Virusi vinaweza kushambulia seli kwenye pua zinazohusika na harufu, na kusababisha kupoteza uwezo wa kunusa na ladha.



Watu wenye magonjwa sugu kama kisukari, magonjwa ya moyo, au mfumo dhaifu wa kinga wanaweza kupata dalili kali zaidi, na wana hatari kubwa ya kupata matatizo makubwa kama vile nimonia au kushindwa kupumua.


Matatizo Yanayoweza Kutokana na COVID-19:


Nimonia (pneumonia).


Shida ya kupumua ambayo inaweza kuhitaji matibabu ya hewa ya ziada au mashine ya kupumua (ventilator).


Matatizo ya figo au ini.


Maambukizi ya damu (septicemia).


Dalili za muda mrefu (long COVID), ambapo mtu anaweza kuendelea kuwa na dalili kama uchovu na matatizo ya kupumua kwa miezi baada ya kupona.



COVID-19 inashauriwa kutibiwa kulingana na mwongozo wa kitaalamu na hatua za kujikinga kama kuvaa barakoa, kunawa mikono mara kwa mara, na kupata chanjo zinabaki kuwa muhimu.



Comments

Popular posts from this blog

Kisukali

PID

Hedhi (menstruation)